Khi môi bị nứt nẻ, cơ bản là do lớp da siêu mỏng của môi bị khô và bắt đầu bong tróc, thường xuất hiện những vết nứt nhỏ khó chịu gây đau. Điều gì khiến môi dễ bị tổn thương như vậy? Thực tế là môi không có các tuyến dầu giúp bảo vệ những vùng da khác trên cơ thể khỏi tình trạng khô ráp. Hầu hết mọi người nhận thấy môi có kết cấu thô ráp, các mảng đỏ và da liên tục bong ra. Đôi khi tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn với việc chảy máu thực sự hoặc cảm giác khó chịu khi nói chuyện và ăn uống. Vì vậy, đa số mọi người thường sử dụng son dưỡng môi ngay lập tức khi mùa đông đến hoặc sau khi ở ngoài trời trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Không khí lạnh mùa đông và những tia nắng khắc nghiệt mùa hè thực sự ảnh hưởng xấu đến môi của chúng ta, làm khô môi đến mức nứt nẻ. Việc không uống đủ nước còn làm tình hình tồi tệ hơn vì khi cơ thể bị mất nước, mọi vùng da đều trở nên khô hơn, bao gồm cả đôi môi nhạy cảm này. Hơn nữa, chúng ta còn phải đối mặt với gió thổi qua khuôn mặt, khói bụi đô thị dày đặc, và những thiết bị sưởi nóng khô trong nhà chỉ hút cạn lượng độ ẩm còn sót lại. Theo một số nghiên cứu được WebMD công bố năm ngoái, khoảng hai phần ba người bị nứt nẻ môi thực sự đổ lỗi cho môi trường xung quanh về vấn đề này. Vì vậy, có lẽ đã đến lúc chúng ta nên bắt đầu nghĩ đến việc bảo vệ môi khỏi những tác nhân bên ngoài này, thay vì chỉ tìm đến son dưỡng sau khi tổn thương đã xảy ra.
Khi mọi người liếm môi để làm dịu cảm giác khô, họ có thể nhận được sự thoải mái tạm thời nhưng nhanh chóng khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Nước bọt bay hơi rất nhanh và thực tế lại làm xáo trộn lớp màng bảo vệ tự nhiên nhạy cảm trên môi. Ngoài ra, việc cắn hoặc bóc những mảng da bong tróc này sẽ làm tổn thương da thêm và tạo điều kiện cho nhiễm trùng, đồng thời làm chậm quá trình hồi phục. Nhiều người không nhận ra rằng một số sản phẩm nhất định có thể gây hại nghiêm trọng đến mức nào. Những sản phẩm tẩy tế bào chết thô ráp hoặc mỹ phẩm chứa các chất gây kích ứng phổ biến thường dẫn đến đỏ và sưng môi. Tất cả những thói quen này về cơ bản ngăn cản môi tự phục hồi đúng cách, tạo thành một vòng luẩn quẩn không hồi kết khi tổn thương cứ lặp đi lặp lại liên tục. Đó là lý do tại sao các loại son dưỡng môi có thành phần chính là petroleum jelly (dầu khoáng) lại hiệu quả đến vậy trong việc phá vỡ chu kỳ này ngay từ khi nó bắt đầu.
Son dưỡng môi hoạt động bằng cách tạo ra một lớp bảo vệ trên môi nhờ các thành phần như vaseline, giúp giữ ẩm và ngăn chặn các yếu tố có thể gây kích ứng. Một số sản phẩm chứa ceramide, thực sự hỗ trợ tái tạo lại những gì môi chúng ta tự nhiên sản sinh, và cũng có các chất như dimethicone thấm vào những khe nứt nhỏ li ti nơi thường hay xuất hiện tình trạng khô, giúp da không bị bong tróc. Khi mọi người thoa son dưỡng môi đều đặn trong ngày, điều này thực sự tạo nên sự khác biệt trong tốc độ hồi phục của môi sau khi bị mất nước. Theo các nghiên cứu gần đây được WebMD công bố năm 2024, những người sử dụng sản phẩm dưỡng môi có chứa SPF mỗi ngày ghi nhận ít hơn khoảng 45% nguy cơ nứt nẻ môi tái phát. Điều đó cho thấy việc thoa son dưỡng môi thường xuyên là một thói quen đáng cân nhắc đối với bất kỳ ai muốn chăm sóc vùng miệng tốt hơn về lâu dài.
Petrolatum và các sản phẩm dầu mỏ khác tạo thành nền tảng của hầu hết các loại son dưỡng môi chất lượng tốt vì chúng hoạt động rất hiệu quả trong việc giữ ẩm. Khi thoa lên, những thành phần này tạo thành một lớp bảo vệ trên môi, ngăn môi bị khô ngay cả khi tiếp xúc với điều kiện thời tiết khắc nghiệt như gió, nhiệt độ lạnh hoặc không khí khô. Các chất dưỡng ẩm thông thường thường nhanh chóng trôi đi, nhưng petrolatum bám lâu hơn nhiều, làm cho nó trở thành lựa chọn lý tưởng cho những người có làn da môi nhạy cảm hoặc bị tổn thương. Theo nghiên cứu công bố năm 2022 trên tạp chí Dermatological Therapeutics, các sản phẩm từ dầu mỏ có thể giảm thiểu mất nước qua bề mặt da từ 85% đến gần 98% khi môi bị khô nghiêm trọng. Điều đó lý giải tại sao nhiều bác sĩ da liễu vẫn khuyên dùng chúng để điều trị các trường hợp môi nứt nẻ, bong tróc nặng vào những tháng mùa đông.
Giữ cho môi được cấp ẩm đầy đủ giúp môi hồi phục và duy trì sức khỏe theo thời gian. Các thành phần như glycerin hút nước lên bề mặt môi, trong khi ceramide hoạt động bằng cách củng cố lớp bảo vệ tự nhiên mà da chúng ta vốn có. Sự kết hợp của các thành phần này ngăn chặn những vùng khô nhỏ phát triển thành các vết nứt sâu gây đau khi nói chuyện hay ăn uống. Khi tìm kiếm sản phẩm mạnh hơn, các sản phẩm chứa khoảng 5 đến 10 phần trăm lanolin dường như hiệu quả hơn, theo một số nghiên cứu gần đây thực hiện vào năm ngoái. Những loại sáp dưỡng môi này bắt chước chất mà da chúng ta tiết ra tự nhiên, nghĩa là chúng thực sự thúc đẩy quá trình hồi phục nhanh hơn so với các sản phẩm dưỡng ẩm thông thường mà hầu hết mọi người sử dụng.
Việc sử dụng thường xuyên không chỉ giúp ngăn ngừa các vấn đề mà còn thực sự hỗ trợ làm lành chúng. Nghiên cứu theo dõi 150 người trong ba tháng đã phát hiện ra một điều thú vị: những người dùng kem dưỡng môi có SPF hàng ngày có số lượng nứt nẻ ít hơn khoảng 7 trên 10 lần so với những người sử dụng ngẫu nhiên, đồng thời môi họ bong tróc ít hơn khoảng 6 lần. Điều này hoàn toàn hợp lý khi ta nghĩ rằng da môi mỏng hơn da mặt tới khoảng một nửa, thậm chí có khi còn hơn. Và vì tế bào mới hình thành rất nhanh ở khu vực này, việc bỏ sót các lần thoa kem sẽ khiến môi dễ bị khô do nhiều yếu tố môi trường trong cả ngày lẫn đêm. Đó là lý do tại sao việc duy trì thói quen chăm sóc vào buổi sáng và tối lại quan trọng để giữ cho môi luôn khỏe mạnh.
Các loại kem dưỡng môi tốt nhất cho tình trạng khô nặng phụ thuộc vào thành phần bên trong giúp phục hồi và bảo vệ đôi môi nhạy cảm. Petrolatum tạo ra một lớp bảo vệ kín chặt, thực sự giảm thiểu việc mất nước, đôi khi ngăn gần như toàn bộ sự thất thoát độ ẩm khi điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Tiếp theo là ceramide, chất này giúp tái tạo lại lớp màng dầu tự nhiên mà môi chúng ta vốn có. Một nghiên cứu năm ngoái cho thấy các loại kem dưỡng chứa nhiều ceramide hơn giúp duy trì độ ẩm cho môi tốt hơn khoảng 40 phần trăm so với các loại thông thường. Đối với những người thích sản phẩm tự nhiên hơn, các thành phần chiết xuất từ thực vật như bơ hạt mỡ (shea) và bơ ca cao cũng rất hiệu quả. Những chất này chứa các loại chất béo tương tự như chất béo tự nhiên da chúng ta sản sinh, vì vậy chúng làm mờ các vết nứt khó chịu mà vẫn mang lại cảm giác nhẹ dịu trên môi thay vì nặng và nhờn dính.
Môi của chúng ta không có nhiều lớp bảo vệ melanin, vì vậy chúng dễ bị tổn thương bởi tia UV, ngay cả khi trời âm u. Kem chống nắng làm từ các khoáng chất như kẽm oxit hoạt động hiệu quả chống lại cả tia UVA và UVB, và thường dịu nhẹ hơn đối với làn da nhạy cảm so với các công thức hóa học phổ biến khác. Những người thường xuyên sử dụng sản phẩm dưỡng môi có chỉ số SPF ít nhất 15 dường như tránh được tình trạng viêm môi do ánh sáng, một dấu hiệu cảnh báo ung thư da. Theo một nghiên cứu từ Học viện Da liễu Hoa Kỳ năm 2022, khoảng một trong mười người làm việc ngoài trời phải đối mặt với vấn đề này. Điều đó lý giải tại sao những người thợ xây hay thợ làm vườn nên luôn mang theo một tuýp kem dưỡng môi quanh năm.
Menthol và long não tạo cảm giác mát lạnh dễ chịu trên môi, giúp che đi các vùng da khô, mặc dù việc sử dụng quá nhiều trong thời gian dài có thể làm suy yếu lớp bảo vệ tự nhiên của da. Một nghiên cứu gần đây năm ngoái đã phát hiện ra rằng các loại hương liệu tổng hợp trong sản phẩm dưỡng môi liên quan đến tăng khoảng 22 phần trăm số ca dị ứng ở những người thường xuyên dùng son dưỡng. Một số người cảm thấy dễ chịu hơn với các thành phần tự nhiên như lanolin hoặc propolis, nhưng những chất này lại gây vấn đề cho khoảng một trong bảy người trưởng thành. Khi môi bắt đầu ngứa hoặc sưng tấy, có lẽ đã đến lúc nên chọn sản phẩm không chứa hương liệu thêm vào và tìm những sản phẩm được ghi nhãn là 'hypoallergenic'.
Khi đối mặt với các vấn đề về da khô dai dẳng, việc lựa chọn kem dưỡng ẩm chứa thành phần kín (occlusive) như petroleum jelly là hợp lý, vì các nghiên cứu cho thấy chúng giữ nước trong da hiệu quả hơn khoảng 45% so với các loại sáp chiết xuất từ thực vật mà chúng ta thường thấy trên kệ hàng hiện nay. Các sản phẩm chứa ceramide cũng đáng được cân nhắc vì chúng giúp tái tạo lại lớp bảo vệ tự nhiên của da đã bị mất đi. Nghiên cứu công bố trên Tạp chí Khoa học Da liễu phát hiện rằng các loại mỡ chứa bơ hạt mỡ (shea butter) hoặc lanolin thực tế có thể làm lành môi nứt nẻ nhanh hơn khoảng 32% so với các sản phẩm thông thường bán tại cửa hàng. Tuy nhiên, nên tránh xa bất kỳ sản phẩm nào có chứa menthol hoặc các chất tương tự vì những chất này thường làm tình trạng vùng da nhạy cảm trở nên tồi tệ hơn. Những phát hiện mới nhất từ Báo cáo Da liễu 2025 cho thấy các loại kem phục hồi tốt thực sự cần tạo ra hiệu ứng lớp chắn thoáng khí mà không ngăn cản hoàn toàn quá trình tự chữa lành của cơ thể.
Nguyên nhân | Son dưỡng từ hiệu thuốc | Son dưỡng cao cấp |
---|---|---|
Khoảng giá | $2-$6 | $15-$30 |
Thành phần chính | Petrolatum, dầu khoáng | Ceramide, axit hyaluronic |
Tốt nhất cho | Phòng ngừa hàng ngày | Khô da mãn tính, chống lão hóa |
Mặc dù 78% người dùng cho rằng son dưỡng từ hiệu thuốc đủ dùng cho tình trạng khô nhẹ (Skin Health Quarterly 2023), các sản phẩm cao cấp cho thấy hiệu quả cao hơn 41% trong các thử nghiệm lâm sàng đối với các trường hợp nặng nhờ chất giữ ẩm tiên tiến và các thành phần hoạt tính ổn định. Cả hai loại đều có hiệu suất như nhau trong việc bảo vệ khỏi tia UV khi được bổ sung chỉ số SPF 30+.
Giữ cho môi khỏe mạnh thực sự phụ thuộc vào việc duy trì một thói quen đều đặn. Hầu hết mọi người nhận thấy rằng việc thoa dưỡng môi từ ba đến bốn lần trong ngày là hiệu quả nhất. Hãy cố gắng nhớ thoa sau khi đánh răng, sau mỗi bữa ăn hoặc uống nước, và chắc chắn là trước khi đi ngủ vào ban đêm. Việc thoa vào ban đêm rất quan trọng vì môi thường bị khô hơn khi chúng ta ngủ. Cung cấp đủ độ ẩm trong những giờ này giúp môi phục hồi tốt hơn. Hãy chọn các loại dưỡng môi có chứa thành phần như sáp ong hoặc dimethicone vì chúng hoạt động hiệu quả do giúp giữ ẩm. Và hãy ngừng liếm hoặc cọ xát môi! Thói quen này xuất hiện trong khoảng hai phần ba các trường hợp khô môi kéo dài. Khi chúng ta liếm môi, thực tế là đang làm mất đi lớp dầu tự nhiên bảo vệ môi, khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn thay vì được cải thiện.
Thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh kết hợp với ánh nắng mặt trời có thể làm khô môi chúng ta nghiêm trọng. Vào những tháng mùa đông, việc giữ ấm là rất cần thiết – quàng một chiếc khăn quanh mặt sẽ giúp bảo vệ đôi môi nhạy cảm khỏi gió lạnh buốt. Khi thời tiết ấm lên, đừng quên sử dụng sản phẩm dưỡng môi có chỉ số chống nắng SPF ít nhất là 30. Các chuyên gia tại UPMC đề cập trong hướng dẫn chăm sóc da mới nhất rằng chúng ta nên nhớ thoa lại sản phẩm dưỡng môi khoảng mỗi hai giờ một lần nếu ở ngoài trời lâu. Trong nhà và văn phòng, không khí thường trở nên cực kỳ khô do hệ thống sưởi ấm và điều hòa không khí hoạt động liên tục. Đặt một máy tạo độ ẩm nhỏ bên cạnh bàn làm việc hoặc đầu giường có thể tạo ra sự khác biệt lớn. Những người yêu thích bơi lội hoặc trượt tuyết có thể muốn đầu tư vào các sản phẩm dưỡng môi chống nước đặc biệt, vì các loại kem dưỡng thông thường sẽ không bám đủ lâu khi gặp nước hoặc tuyết.
Môi nứt nẻ có thể do thời tiết, mất nước và các yếu tố môi trường bên ngoài. Những thói quen như liếm hoặc cắn môi, cũng như việc sử dụng các sản phẩm dưỡng môi gây kích ứng có thể làm tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn.
Son dưỡng môi hoạt động bằng cách tạo ra một lớp bảo vệ trên môi, giữ ẩm và ngăn chặn các tác nhân gây kích ứng. Các thành phần như petroleum jelly, ceramide và dimethicone giúp duy trì độ ẩm và làm lành các vết nứt khô.
Có, SPF trong son dưỡng môi rất quan trọng vì môi có lượng melanin bảo vệ rất ít, khiến chúng dễ bị tổn thương do ánh nắng. Son dưỡng có SPF giúp bảo vệ môi khỏi tia UV có hại.
Các thành phần như chất tạo mùi, menthol và các chất gây dị ứng nên được tránh vì chúng có thể gây kích ứng hoặc phản ứng dị ứng, đặc biệt trên môi nhạy cảm.
Nên thoa son dưỡng môi ba đến bốn lần mỗi ngày, bao gồm sau các bữa ăn, đồ uống và trước khi đi ngủ để đạt được độ ẩm và bảo vệ tối ưu.
2025-09-18
2025-08-21
2025-06-16
2025-01-13
2025-01-13
2025-01-13